زيارتي به وسعت تاريخ

زيارت اربعين داراي محتوايي آموزنده و يادآور خاطره اي حيات بخش و با قداست است. و چه شايسته و بجاست كه مراسم تدفين سر مطهر امام حسين (ع) و شهداي با وفاي كربلا پس از چهل روز جدايي از بدن و گرداندن بر سر ني در خيابانها و بيابانها و كوچه و بازارها، براي هميشه و تا ابد زنده بماند، و همه ساله، مراسم بزرگداشت اين خاطره به ياد ماندني و فراموش نشدني، با عزت و احترام و هر چه باشكوهتر برگزار شود.
در اين مراسم روحيه ظلم ستيزي به عنوان يك درس آموزنده از سيد الشهداء به نسلهاي آينده بويژه جوانان منتقل شود، و همچنان زنده و شاداب، گرم و گيرا حفظ شود تا زمينه قيام بزرگ، جهاني و عدل گستر مهدي موعود (عجل الله فرجه) فراهم آيد كه مطمئنا جز با شيوع و رواج روحيه شهادت طلبي و گسترش فرهنگ جانفشاني در راه ريشه كني ظلم و ظالم، در ميان همه توده هاي محروم و مظلوم، زمينه و مقدمات ظهور و فرج نهايي فراهم نمي آيد همچنان كه جز با روحيه شهادت طلبي و ايثارگري، انقلاب كبير اسلام پا نگرفته و رونق نيافت.
بدين سبب بحق مي توان گفت، پيامبر اكرم (ص) با تزريق روحيه جان نثاري در ملت خود درس مبارزه با كفر و شرك را به آنان آموخت. سپس امام حسين (ع) با تزريق روحيه جانفشاني (كه در جوامع اسلامي به مرگ يا به سردي و ضعف كشيده شده بود) درس مبارزه با ظلم و نفاق را به جامعه در خود فرو رفته آن زمان آموخت. و چه خوش گفت: «حسين مني و انا من حسين » (تو گويي درست اين سخن گفت پيغمبر است) و شاهد خوب اين بزرگداشت بسيار باشكوه مراسم اربعين در كربلا است .
يادآوري جمله مشهور علامه جعفر كاشف الغطاء در خصوص اهميت قيام امام حسين (ع) مي تواند كمك شاياني به درك اهميت حضور در مراسم پياده روي اربعين داشته باشد ، اين مرجع بزرگ شيعيان در قرن هاي 12 هجري فرموده است : اسلام با تلاش هاي پيامبر اكرم (ص) آغاز و با جانفشاني امام حسين (ع) تثبيت شد "

اربعين وزيارت امام حسين (ع) همواره با همت خاصي مورد توجه شيعيان و محبان اهل بيت قرار داشته است . به گونه اي كه حتي علماء و مراجع عظيم الشان شيعه در اين راه از بذل جان نيز دريغ نكرده اند . از شيخ اسحاق خمايسي نجفي به عنوان يكي از نمونه هاي ارزشمند در راه جانفشاني براي برپايي زيارت امام حسين (ع) مي توان نام برد . وي كه يكي از علماي بزرگ و مجهتيدن شيعه قرن11 هجري در نجف اشرف و معاصر علامه بحر العلوم و شيخ جعفر كاشف الغطاء رضوان الله عليهم است و به پرهيزگاري و زهد و تقوا شهره بود . در سال 1173 هجري و طبق سنت مشهور علما و در تكميل منش اهل بيت و شيعيان در حالي كه به قصد زيارت امام حسين (ع) خارج شده بود . در مسير نجف اشرف به كربلاي معلي به دليل تشنگي شديد درگذشت . و پيكر مطهر ايشان بعد از آن به نجف اشرف آورده شد و در جوار امير المومنين (ع) دفن گرديد.( أعيان الشيعة نويسنده : السيد محسن الأمين جلد : 3 صفحه 270)

علامه و خطيب شهير سيد جواد شبركه پيش از 50 سال قبل نيز در كتاب «ادب الطف » مي نويسد : ولست مبالغا اذا قلت ان هذا الموسم يجمع اكثر من مليون نسمة جاءت لاحياء ذكرى الأربعين ...... ان هذه المواكب من سائر الأقطار ومختلف البلدان تؤم كربلاء وقد سجلت ادارة السلطة المحلية أكثر من ٣٠٠ مؤكب أكثرها يضرب الخيام حوالي كربلاء والبعض يحجز المحلات الكبيرة وتستهلك كربلاء في هذا الموسم من الرزما لا يقل عن مائة طن وكل موكب له منادون يدعون الناس الى المائدة وتناول الطعام باسم الحسين.

وتتخلل هذا الموسم زيارات التعارف بين المواكب وتبادل العواطف وتقديم التمنيات والتحيات وعظيم الأجر يوم الحشر ، ان الآلاف من الناس يقومون بالخدمة لهؤلاء الزوار ويسخون بانفسهم من أجل راحة الزائرين فالبعض بسقي الماء المعطر والمذاب فيه السكر ، والبعض برش ماء الورد ، والبعض بالتهوية بالمراوح اليدوية وهكذا.

در اربعين، بيش از يك ميليون نفر در كربلا به زيارت و عزاداري مي آيند. (در عراق آن روز كه كه ده ميليون نفر جمعيت داشت) و بيش از صد تن برنج براي جمعيت هاي عمومي و علني طبخ مي شود. مواكب متعددي كه تعداد آنها به بيش از 300 موكب ميرسد در كربلا و در كنار حرمين شريفين نصب مي شوند . و در هر موكب تعدادي حضور دارند كه مردم را جهت پذيرايي دعوت ميكنند . هزاران نفر در راه خدمتگذاري به زوار امام حسين (ع) به فعاليت هاي داوطلبانه مي پردازند .

أدب الطّف أو شعراء الحسين عليه السلام نويسنده : شبّر، جواد جلد : 1 صفحه : 42

اين در حالي است كه در اين سال ها تعداد زوار اربعين حسيني به بيش از 20 ميليون نفر به شهادت رسانه هاي بين المللي و مراكز آمارجهاني رسيده است و تبديل به بزرگترين تجمع انساني ساليانه در تاريخ جهان تبديل شده و موكب هاي عزاداري و پذيرايي تمام شهرهاي منتهي به كربلا برپا شده است .

اهميت اربعين حسيني (ع) را ميتواند در ميان سخنان و تاكيدات اهل بيت عليهم السلام جستجو كرد . در روايتي مشهور و معتبر كه بزرگاني همچون شيخ حر عاملي و علامه مجلسي از امام حسن عسگري (ع) آورده اند، زيارت اربعين به عنوان يكي از نشانه هاي مومنان معرفي شده است .
امام صادق (ع) نيز در روايتي بسيار زيبا و ارزشمند در در خصوص اجر و پاداش زوار حضرت سيد الشهداء نكات بسيار مهمي را اشاره مي كنند
امام صادق (ع) برآورده شدن حاجات زوار سيد الشهداء را كه به سبب زيارت امام حسين (ع) از خانه و محل زندگي دور شده و رنج سفر را به جان ميخرند از خداوند مسئلت مي نمايد و به اين سبب همه ي كساني كه با عنوانين مختلف در اين راهپيمايي عظيم به خدمت رساني به زوار مي پردازند مشمول اين قسمت از دعاي امام صادق (ع) در خصوص زوار امام حسين (ع) كه فرموده اند " بر آن چهره هايى كه به سبب رفتن به زيارت ابا عبدالله ؛ داغىِ آفتاب رنگشان را تغييرداده است، رحمتت را نازل بفرما " خواهند شد.(اصول كافي، جلد 4، صفحه 583)
همچنين امام صادق(ع) درباره ثواب زيارت امام حسين(ع) با پاي پياده كه مي‌فرمايد
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع) قَالَ مَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ ع مِنْ شِيعَتِنَا لَمْ يَرْجِعْ حَتَّى يُغْفَرَ لَهُ كُلُّ ذَنْبٍ وَ يُكْتَبَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ خَطَاهَا وَ كُلِّ يَدٍ رَفَعَتْهَا دَابَّتُهُ أَلْفُ حَسَنَةٍ وَ مُحِيَ عَنْهُ أَلْفُ سَيِّئَةٍ وَ تُرْفَعُ لَهُ أَلْفُ دَرَجَةٍ
كسى كه با پاي پياده به زيارت امام حسين(ع) برود، خداوند به هر قدمى كه برمى دارد يك حسنه برايش نوشته و يك گناه از او محو مى‏ فرمايد و يك درجه مرتبه‏ اش را بالا مى‏ برد
كامل الزيارات نويسنده : ابن قولويه القمي جلد : 1 صفحه : 134

بدون شك اين مراسم با شكوه و عظيم ت تحقق سخنان عقيله بني هاشم زينب كبري (س) خطاب به يزيد است كه فرمود : فكد كيدك ، و اسع سعيك ، و ناصب جهدك . فو الله لا تمحوا ذكرنا ، و لا تميت وحينا ، و لا تدرك امدنا ، و لا ترحض عنك عارها

هر نيرنگي كه مي‌خواهي بكار ببر و هر چه دلت مي‌خواهد كوشش كن ، اما به‌ خدا قسم كه نخواهي توانست نام ما و محبوبيت و احترام ما را از بين ببري‌ ، نمي‌تواني وحي زنده خدا را كه در خاندان ما پيدا شده بميراني . براي تو جز عار و ننگ و رسوائي در اين جهان چيزي باقي نمي‌ماند .

مقتل الحسين عليه السلام نويسنده : خوارزمي جلد : 2 صفحه : 73

در واقع اين روز تجديد خاطره اي از اندوه بزرگي است كه اهل بيت عصمت و طهارت پس از چهل روز از فقدان سيد الشهداء تجربه كرده اند . در اين روز عده اي از زنان و كودكان اسير شده و رنج بي خانماني كشيده و تلخي غربت چشيده، پس از چهل روز اسارت و آوارگي، سر بريده و از تن جدا شده پدران و برادران و فرزندان خود را به بدنهاي بي سر ملحق كنند و دفن نمايند،با اين اوصاف داغ تازه آنان تازه تر شد.

داغديدگاني كه علاوه بر در دل داشتن داغ كشته و پرپر شدن گل پيكر خاندان خود، اجازه گريستن و اشك ريختن و آه كشيدن و ناله كردن را نداشتند، پس از چهل روز تحمل درد و رنج و زحمت اسارت، بر سر تربت عزيزان خود آمدند تا سرهاي پاك به را به پيكر هاي شهداء بازگردانند .

محمد عبيات پژوهشگر تاريخ عاشورا