شيرين سالمي ـ دياركارون: فاضلاب ها مملو از تركيبات بيماريزا، باكتري و ويروس ها، انگل ها، گازها و محلول هايي همچون آمونياك، سولفات هيدروژن و سموم مهلك هستند.
خطر ابتلا به انواع بيماري‌هاي خطرناك شناخته و ناشناخته را افزايش مي‌دهد؛ گذشته از اين ها فاضلاب بيمارستاني كه در حوالي شهرها و در كنار اراضي تخليه مي‌شود براي چراي دام استفاده و خطرات را دو چندان مي‌كند چون علاوه بر انواع عفونت‌ها و ميكروب‌هاي بيماريزا اجسام و وسيله‌هاي تيز و برنده‌اي مانند تيغ جراحي يا سرسوزن در لابه‌لاي اين زباله‌ها خسارت‌هاي غيرقابل جبراني را به دام‌ها وارد مي كند.
فاضلاب‌هاي شهري مي‌توانند شامل مخلوطي از آلودگي‌هاي بيولوژيكي و شيميايي باشند. همچنين فاضلاب شهري حاوي مقادير زيادي فلزات سنگين و سمي است.
فلزات سنگين با توجه به ثبات شيميايي، تجزيه‌پذيري ضعيف و داشتن قدرت تجمع زيستي در بدن موجودات زنده به سرعت تبديل به آلاينده‌هاي سمي مي‌شوند و متأسفانه در زنجيره غذايي مردم قرار مي گيرد و اين معضل تهديد بزرگي براي جان شهروندان خوزستاني است.
با وجود هشدارهاي مركز بهداشت و كارشناسان متأسفانه اين روند همچنان ادامه دارد و بحران ورود فاضلاب به مزارع به ديگر دغدغه هاي كارشناسان و مسئولان افزوده شد.
در نتيجه اگر امنيت غذايي را از يك جامعه بگيريد، ديگر هيچ نوع امنيتي نمي‌تواند جايگزين آن شود؛ اگر به سلامت مواد غذايي و خوراكي روزانه خود اطمينان نداشته باشيم، همين حس ناامني روي همه فعاليت‌هاي روزانه تأثير مي‌گذارد.
معاوي يكي از كشاورزان در گفتگو با خبرنگار دياركارون مي گويد: در دنياي امروزه در هر كشور، صنعت و يا شغلي اگر سازمان بالادستي ضعيف باشد، بدون شك اين ضعف به شاخه هاي كوچكتر نيز سرايت مي كند.
وي ادامه مي دهد: هيچ كسي به از دست دادن شغل خود علاقه ندارد و در عين حال نيز حاضر نيست به ديگران آسيب يا ضرري برساند.
اين كشاور بيان مي كند: زمان آبياري اراضي بوي بد آب را مي توان حس كرد؛ همچنين رنگي كه زمين و محصول به خود گرفته كاملا قابل مشاهده است در حالي كه كشاورز بايد اجبارا براي زنده ماند خود و محصولش از اين آب آلوده استفاده كند چون راه ديگري ندارد.
معاوي اضافه مي كند: وقتي با بي برنامگي مديران كشاورز آبي براي زمين خود ندارد و در عين حال هيچ معوض كشتي توسط دولت پرداخت نمي شود، كشاورز هم در تنگنا قرار گرفته و اراضي خود را با هر آب آلوده اي هم كه شده آبياري مي كند.
وي يادآور مي شود: آبياري با آب شيرين زلال و جاري محصول را چند برابر و پربارتر مي كند ولي وقتي آبي براي زندگي نباشد، كشاورز به ناچار بايد با هر نوع آب بي كيفيتي اراضي خود را آبياري كند.
اين كشاورز با اشاره به اينكه مشكل اصلي رودخانه كارون است، گلايه مي كند: كارون تأمين كننده آب چند شهر و حتي كشور هست در حالي كه اراضي كشاورزي تحت محدوده اين رودخانه به خوبي پوشش داده نمي شود.
معاوي ادامه مي دهد: امروز كارون به لجنزاري تبديل شده كه چراغ قرمز سفره غذايي مردم را روشن كرده است؛ اگر براي ورود آلودگي هاي بسيار از جمله فاضلاب هاي شهري، پسماند و فاضلاب بيمارستان ها چاره انديشي نشود، مشكلات زيادي از نظر بهداشتي براي مردم ايجاد مي كند.
شكراله سلمان زاده در گفتگو باخبرنگار دياركارون، با اشاره به تشديد خطرات بهداشتي فاضلاب هاي شهري در ايام كم آبي اظهار مي كند: اكنون در زمان فصل بيماري وبا هستيم و فاضلاب شهري حاوي مقادير زيادي فلزات سنگين و سمي شامل مخلوطي از آلودگي شيميايي است كه بزرگترين تهديد براي جان مردم محسوب مي شود؛ در اين ميان با همكاري جهاد كشاورزي بازديدهاي ميداني بسياري انجام و برخورد تند هم مي شود.
رئيس مركز بهداشت خوزستان مي افزايد: فاضلاب خام داراي مقادير متنوعي از عوامل بيماري زاي انساني مثل عوامل باكتريايي شامل ويبريوكلرا، سالمونلا تيفي، باسيل سياه زخم، شيگيلا و عوامل ويروسي نظير انواعي از هپاتيت هاي نوع A و E، عوامل تك ياخته اي مثل آميب، ژيارديا و تخم انگل هايي نظير كرم شلاقي و آسكاريس است.
وي خبر مي دهد: لجن فاضلاب مصرف شده باعث ايجاد بيماري مي شود كه از شايع ترين آنها مي توان به اسهال، سرطان و كرم شلاقي اشاره كرد.
سلمان زاده توصيه مي كند: از مردم انتظار داريم تا گزارش هاي مشاهده شده در اين زمينه را حتما به سامانه ۱۹۰ اطلاع و در عين حال سبزيجات را بعد از سالم سازي مصرف كنند؛ براي سالم سازي بايد آنها را در آب خيس و پس از گرفتن گل و لاي موجود آنها را با مايع شستشو دهند.
وي عنوان مي كند: در شهرهاي مختلف از جمله كارون، باغملك و حميديه مشاهده مي شود كه آبياري اراضي كشاورزي با فاضلاب صورت مي گيرد؛ به تمام مراكز و خانه هاي بهداشت اطلاع داديم تا موارد اين چنيني را در اسرع وقت گزارش كنند.
رئيس مركز بهداشت خوزستان با اشاره به پيگيري هاي قضايي در اين زمينه گفت: چندين بار مزارع كشاورزي منهدم و كاملا شخم زديم و برخورد قضايي صورت گرفته ولي متأسفانه هميشه خطر آن وجود دارد؛ كساني هستند كه در خفا اين كار را انجام و از مردم انتظار داريم تا موارد اين چنيني را گزارش دهند.
فرهاد صفدري(رييس بهداشت) در گفتگو با خبرنگار دياركارون مي گويد: در بحث آبياري فاضلاب متأسفانه استان خوزستان درگير خشكسالي است و مشكلاتي در اين زمينه وجود دارد.
وي اضافه مي كند: بايد براي شناسايي دقيق اراضي كشاورزي كه احتمال آبياري شدن آنها از پسماندهاي فاضلاب وجود دارد، مداخله و مشكلات آن را حل كنيم؛ انجام اين كار مشاركت همه جانبه را مي طلبد كه اخيرا در جلسه ستاد خشكسالي اداره كل مديريت بحران مصوبه‌اي مطرح شد تا جهاد كشاورزي، محيط زيست و بهداشت كارگروهي تشكيل و نسبت به انجام مداخلات لازم در اين خصوص اقدام كنند.
اولين موردي كه تحت عنوان آبياري مزارع با فاضلاب در استان مطرح است، اختلاط موانع آب با پساب هاي فاضلاب و در واقع تشكيل يك آب مخلوطي از كانال آب هاي سطحي، روان آب‌ها و فاضلاب است كه با آن آبياري مي شود.
تأكيد مي كند: بايد استانداردهاي اين پساب‌ها را از نظر زيست محيطي براي آبياري ايجاد و با نظارت ويژه جهاد كشاورزي و خود محيط زيست در صورت تأييد استانداردها و شاص ها براي آبياري مورد استفاده قرار بگيرد.
با بيان اينكه در برخي از نقاط استان اختلاط فاضلاب و آب را داريم، خبر مي داد: در حميديه رودخانه‌اي جاريست و زهكش ها و كانال هايي كه از اين منشأ به سمت اراضي كشاورزي خوب اين رودخانه سرازير مي شود، در بخشي از نقاط فاضلاب شهرستان كاملا غيرعمدي وارد اراضي شده كه نظارت ويژه‌اي را مي‌طلبد.
با اشاره به لزوم نظارت ويژه به آبياري اراضي كاشت صفي جات و سبزيجات مي گويد: در بخشي از اراضي كشاورزي حوزه شهري اهواز انحراف پساب هاي فاضلاب انجام شده كه اقدام قابل تحسيني است.
با اشاره به معرفي متوليان اراضي(افرادي كه محصولات را با فاضلاب آبياري مي كنند) به حوزه قضايي اظهار مي كند: با توجه به سوابق طغيان هاي بزرگ بيماري هاي روده اي در خوزستان يكي از اقدامات اساسي و اصلي بهداشت مداخله و نظارت بر آبياري اراضي كشاورزي است.
بيان مي كند: در برخي از شهرستان ها از جمله باغملك و شرق اهواز مواردي را از طريق پيگيري قضايي دنبال و پرونده هاي اراضي كشاورزي را در دستور كار مراكز بهداشتي قرار داديم.
عنوان مي كند: پيگيري قضايي را همراه با اقدامات بين بخشي انجام و به صورت مستمر كارگروهي متشكل از بهداشت، جهاد كشاورزي و محيط زيست از اراضي كشاورزي و شرايط آبياري آنها بازديد مي‌كنند كه در صورت مشاهده آبياري اراضي با پساب هاي فاضلاب مداخلات ميداني را انجام مي دهيم.
در پايان با تأكيد بر لزوم تشديد نظارت ها مي گويد: با توجه به قرار داشتن در فصل كشت و درگيري استان با كم‌آبي و بي‌آبي به يك برنامه عملي تعريف شده و تقويت همكاري هاي بين بخشي در تمامي شهرستان ها نياز داريم.
