آنچه باید در مورد خواب و بی‌خوابی بدانید

مشاور وزیر بهداشت، استاد دانشگاه و متخصص فلوشیپ خواب در سمینار اختلالات خواب به تشریح اهمیت اختلالات خواب و تأثیر آن بر سلامت عمومی و حوادث جاده‌ای پرداخت. به گزارش خبرنگار مهر، دکتر صادق‌نیت حقیقی شامگاه پنج‌شنبه در سمینار اختلالات خواب به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با اشاره به نوپا بودن علم خواب در ایران و جهان، گفت: «اختلالات خواب در علم پزشکی یک رشته جدید محسوب می‌شود. این علم در دنیا حدود پنج دهه و در ایران تقریباً دو دهه سابقه دارد. پیش از این، برداشت‌های نادرستی درباره خواب وجود داشت اما با پیشرفت‌های علمی، اکنون می‌دانیم که مغز در حالت خواب نه تنها غیرفعال نمی‌شود، بلکه یکی از پیچیده‌ترین مراحل فعالیت خود را تجربه می‌کند.» دکتر صادق‌نیت حقیقی افزود: «با وجود پیشرفت‌ها، تشخیص اختلالات خواب در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، با چالش‌هایی مواجه است. بسیاری از بیماران دیر تشخیص داده می‌شوند یا اصلاً تشخیص داده نمی‌شوند. این مسئله اهمیت آگاهی عمومی و توجه بیشتر مسئولان به این حوزه را نشان می‌دهد.» اختلالات خواب و بیماری‌های مزمن وی در ادامه به ارتباط اختلالات خواب با بیماری‌های مزمن اشاره کرد و گفت: «فشار خون، افسردگی، دیابت، آریتمی، ناتوانی جنسی و مشکلات تمرکز و یادگیری می‌توانند با اختلالات خواب مرتبط باشند. همچنین، اختلالات خواب یکی از عوامل مهم در وقوع تصادفات و حوادث جاده‌ای است.» دکتر صادق‌نیت حقیقی بی‌خوابی را یکی از شایع‌ترین و سخت درمان‌پذیرترین اختلالات خواب دانست و اظهار داشت: «شیوع ۳۰ درصدی بی‌خوابی در میان مردم نشان‌دهنده اهمیت توجه به این اختلال است. اختلالات تنفسی و آپنه خواب نیز از دیگر موارد شایع هستند.» تصادفات جاده‌ای و نقش اختلالات خواب مشاور وزیر بهداشت با اشاره به آمار نگران‌کننده تصادفات جاده‌ای در ایران، گفت: «تصادفات و حوادث رانندگی، پس از بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان‌ها، سومین عامل مرگ‌ومیر در کشور هستند. اختلالات خواب نقش ویژه‌ای در وقوع این حوادث دارند.» وی افزود: «خطای انسانی عامل ۷۰ تا ۸۵ درصد تصادفات است و خستگی، خواب‌آلودگی و عدم تمرکز از مهم‌ترین دلایل این خطاها محسوب می‌شوند. خواب‌آلودگی و اختلال خواب یکی از علل اصلی تصادفات مرگبار است.» پویش «نه به تصادفات» و نقش دانشگاه‌ها دکتر صادق‌نیت حقیقی به پویش "نه به تصادفات" که به همت وزارت بهداشت راه‌اندازی شده است، اشاره کرد و گفت: «این پویش با هدف کاهش سوانح رانندگی و تصادفات جاده‌ای در کشور آغاز شده است. دانشگاه‌ها، به ویژه دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، می‌توانند در مدیریت این پویش در استان‌های پرحادثه نقش مؤثری ایفا کنند.» وی همچنین به حادثه اخیر تصادف اتوبوس دانش‌آموزان نخبه دختر در کرمان اشاره کرد و گفت: «متأسفانه سالانه حدود ۲۰ هزار نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست می‌دهند و بیش از ۸۵۰ نفر دچار نقص عضو می‌شوند. ۶۶ درصد تصادفات در ۱۲ استان کشور رخ می‌دهد که استان‌های سیستان و بلوچستان، تهران و خوزستان در صدر این آمار قرار دارند.» لزوم آگاهی‌رسانی و درمان اختلالات خواب این متخصص خواب در پایان تأکید کرد: «خواب‌آلودگی و اختلال خواب یکی از مهم‌ترین علل تصادفات مرگبار است. بنابراین، هم متخصصان حوزه علم خواب و هم مسئولان کشور باید نسبت به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند. آگاهی‌رسانی عمومی درباره اختلالات خواب و لزوم درمان آن نیز ضروری است.» وی افزود: «اکنون بیش از ۴۰۰ مرکز تخصصی در سراسر کشور، رانندگان حرفه‌ای را از نظر بیماری‌های قلبی عروقی، اختلالات خواب و خواب‌آلودگی معاینه می‌کنند. با افزایش آگاهی و اجرای پویش «نه به تصادفات» امیدواریم شاهد کاهش آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات باشیم.»